Het belang van een norm voor monitoring
Hoe bewijs je aan huurders dat je de beloofde energiebesparing hebt gerealiseerd voor bijvoorbeeld de EPV-wetgeving als er geen eenduidige meetmethode is? En hoe kun je als aannemer bewijzen dat je NOM-woningen hebt geleverd conform afspraak als de meetdata niet compleet, accuraat en correct is?
De Energieprestatie Monitoring Norm is het fundament onder de afspraken over energieprestaties tussen huurders, woonconsumenten, woningbouwcorporaties en aannemers.
Een meetmethode die door alle betrokken partijen wordt omarmd, is een katalysator voor de energietransitie. De Energieprestatie Monitoring Norm is vanaf 2 oktober 2019 in gebruik. Het certificaat voor de norm is aan te vragen door leveranciers van monitoringsystemen. Woningcorporaties kunnen vanaf deze datum verwijzen naar de norm bij projecten waar gemonitord wordt.
Dankzij de norm wordt monitoren makkelijk uitvoerbaar, veilig en betrouwbaar.
De voordelen van de monitoring norm
| Corporaties | Bouwers | Toeleveranciers | |
|---|---|---|---|
| Waarom monitoring |
|
|
|
| Waarom kiezen voor de norm? |
|
|
|
Waarom monitoring van energieprestaties in woningen?
In de meeste woningen meten we alleen hoeveel gas, water en elektriciteit wordt verbruikt. Zodra er prestatiegaranties worden gegeven is bewijslast nodig om aan te tonen dat beloofde prestaties worden gehaald. Deze bewijslast wordt verzameld middels monitoring van de energieprestaties en het binnenklimaat in de woning. Bij bijvoorbeeld nul-op-de-meter moet het elektriciteitsverbruik van de installaties en huishoudelijke apparaten op jaarbasis gelijk zijn aan de door zonnepanelen opgewekte hoeveelheid energie op de woning.
Monitoringsdata wordt gebruikt voor inzicht in en optimalisatie van het presteren van installaties. Denk hierbij aan installaties zoals zonnepanelen, een warmtepomp, vloerverwarming en warmteterugwinning. Door de verwachte prestaties te vergelijken met de daadwerkelijke prestaties kunnen goed overwogen keuzes gemaakt worden in het kader van conceptverbetering en toekomstige projecten.
Langdurige garanties op prestaties maken monitoring urgent
Huurders, woningbouwcorporaties en aannemers maken voor de realisatie van energiezuinige woningen afspraken voor de lange termijn. Denk hierbij aan:
Prestatiegarantie
Aannemers en ontwikkelaars beloven aan afnemers van woningen, zowel corporaties als particulieren, dat huizen een bepaalde energieprestatie leveren. Bijvoorbeeld dat op jaarbasis de opwekking en gebruik van energie in balans zijn. Zij moeten de energieprestaties kunnen aantonen met meetdata.
EPV-wetgeving
Woningcorporaties mogen huurders een vergoeding vragen voor verduurzaming van een huurhuis als ze zorgen dat de woning voldoet aan de kwaliteitseisen vanuit de EPV-wetgeving. Woningcorporaties moeten deze kwaliteit bewijzen middels meetdata.
Waarom een norm voor monitoring?
Wanneer er op verschillende wijze wordt gemeten, is niet eenduidig vast te stellen of beloofde energieprestaties zijn geleverd. Als achteraf blijkt dat de meetdata niet compleet, accuraat en correct is, ontbreekt de bewijslast die nodig is de EPV te kunnen innen. De financiële gevolgen hiervan voor een aannemer en/of corporatie kunnen groot zijn. Woningcorporaties hebben te maken met uiteenlopende energiedata uit verschillende systemen. Tegelijkertijd willen ze op een eenduidige manier energieprestaties rapporteren aan de bewoners. Het gebrek aan samenhang in de monitoringsdata maakt het rapportageproces ingewikkeld en inefficiënt.
Bij aanvang van het ontwikkelproces van de norm werd monitoring nog onvoldoende als een integrale oplossing aangeboden, terwijl aannemers gebaat zijn bij plug & play monitoringsystemen. Het ontbreken van integraal aanbod en duidelijke afspraken over de wijze en kwaliteit van monitoring waren voor Stroomversnelling en partners de aanleiding om de Energieprestatie Monitoring Norm te ontwikkelen.
Wat staat er in de norm?
In de norm staat omschreven hoe een monitoringsysteem wordt opgebouwd en welke prestaties het systeem moet leveren. De norm onderscheidt drie componenten die samen een integraal monitoringsysteem vormen:
Sensoren
Middels functionele eisen is beschreven welke prestaties er van de sensoren en bijbehorende hardware in de woning verwacht worden. Ook is omschreven uit welke onderdelen een integraal monitoringsysteem minimaal bestaat.
Datakwaliteit
Met betrekking tot de datakwaliteit zijn eisen vastgelegd wat betreft naamgeving, minimale meetfrequentie en eenheid van de variabelen. Daarnaast is vastgesteld welke fouten en storingen herkend moeten worden om de datakwaliteit te garanderen.
Privacy & Security
In de norm staan eisen die waarborgen dat er vertrouwelijk wordt omgegaan met persoonsgegevens en de kans op datalekken minimaliseren.
Gegevensuitwisselingsstandaard - API
Er is een communicatieprotocol (de Energy Performance API) ontwikkeld die een standaard uitwisseling van energieprestatiegegevens mogelijk maakt.
Wat is de Energy Performance API?
De Energy Performance API is een communicatieprotocol dat het mogelijk maakt om energiedata uit verschillende monitoringsystemen op uniforme manier uit te wisselen. Woningcorporaties kunnen dankzij de API een koppeling maken tussen de monitoringsdata en hun ICT-systeem. De API zorgt ervoor dat meetdata vanuit verschillende monitoringsystemen met één softwarepakket verwerkt kan worden. Het is nu eenvoudiger om de EPV-rapportages automatisch te genereren. Daarnaast is er met dank aan de API geen afhankelijkheid van systeemkeuzes in de keten en worden dus lock-ins voorkomen.
Partijen die gespecialiseerd zijn in het verwerken van energiedata kunnen dankzij de API eenvoudig koppelen met meerdere databases. Hierdoor wordt het gemakkelijker om gestandaardiseerde analyses, inzichten en diensten aan te bieden.
spatie
De Energy Performance API is open source, zodat elke partij ermee kan werken. De laatste versie van de API is beschikbaar via de Github van de Stroomversnelling.
wit
De variabelen van de Energieprestatie Monitoring Norm
Binnen de norm worden eisen gesteld aan de variabelen die standaard gemeten moeten worden. De volledige lijst van variabelen met bijbehorende eenheden en frequentie is omschreven in de documentatie van de Monitoring Norm.
Hoe kunt u aan de slag met de monitoring norm?
Woningbouwcorporaties kunnen de norm opnemen in een uitvraag of aanbesteding. Hiervoor is document met specificaties opgesteld, waarin alle prestatie-eisen beschreven staan. Corporaties kunnen er ook voor kiezen om de Energy Performance API uit te vragen om zo uit verschillende projecten met verschillende partners uniforme data te verkrijgen.
Aannemers kunnen gecertificeerde monitoringsystemen inkopen of huidige ketenpartners vragen hun monitoringsysteem te laten certificeren om er zo zeker van te zijn dat nieuwbouw- of renovatieproposities voldoen aan de eisen vanuit potentiële opdrachtgevers.
Toeleveranciers kunnen hun monitoringsoplossing laten toetsen aan de norm. Integrale monitoringsystemen, van sensor tot aan prestatiedatabase, kunnen worden gecertificeerd.
Wilt u eerst graag een introductiegesprek over de monitoring norm, dan kunt u dit aanvragen via info@monitoringnorm.nl.
Gecertificeerde monitoring partijen versie 1.0
Frequently Asked Questions
Elk monitoringsysteem dat voldoet aan de eisen zoals gesteld in het certificatieschema kan een certificaat aanvragen. De leverancier moet monitoring als een integraal systeem aanbieden. Dit betekent dat het systeem de monitoring regelt vanaf de meting tot en met de prestatiedatabase die de variabelen beschikbaar stelt via de Energy Performance API. Losse componenten komen niet in aanmerking voor een certificaat. Kijk voor meer uitleg in de Handleiding Monitoring of neem contact op met info@monitoringnorm.nl
Als woningcorporatie kunt u verwijzen naar de specificaties van de Monitoring Norm in uw uitvraag of eisen dat er gecertificeerde monitoringsystemen gebruikt worden. In de documentatie staat uitgebreid omschreven welke prestaties een monitoringsysteem moet kunnen leveren. De norm meenemen in uw uitvraag geeft zodoende duidelijkheid aan alle betrokken stakeholders, dit maakt het vervolgproces sneller en makkelijker.
Als aannemer kunt u gecertificeerde monitoringsystemen inkopen of uw huidige ketenpartners vragen hun monitoringsysteem te laten certificeren, zodat u zeker weet dat uw nieuwbouw- of renovatiepropositie voldoet aan de eisen vanuit potentiële opdrachtgevers.
Ja, u kunt een introductiegesprek inplannen met één van de specialisten van de Stroomversnelling. U kunt hiervoor een verzoek indienen via info@monitoringnorm.nl
De norm is opgesteld door vereniging De BredeStroomversnelling, haar leden en partners. De norm is mede gefinancierd door Binnenlandse Zaken, het E=0 programma van Interreg NWE en leden van Stroomversnelling.
Ja, hier is een aparte werkgroep mee bezig geweest. Tevens zijn de eisen en de documentatie van de norm beoordeeld door extern bureau dat gespecialiseerd is in de onderwerpen privacy en cybersecurity. Aanvragers van een certificaat voor de Monitoring Norm worden uitvoerig getoetst op deze onderwerpen. Ook wordt er na de oplevering van de eerste gecertificeerde monitoringsystemen een Pen-test uitgevoerd om de security te testen.
Ja, er zijn diverse tools ontwikkeld. Allereerst zijn er Monitoringbladen die worden bekeken in de keuring, zoals de Afsprakenlijst Service Level Agreements en de Privacy Vragenlijst. Daarnaast zijn er ondersteunende monitoringbladen. Deze zijn geen onderdeel van de keuring, maar zijn bedoeld om monitoring bij alle partners en de bewoner goed te laten landen, zoals de Self-Assessment Bewoners & Monitoring, het Monitoringblad Tools Bewoners & Monitoring en het Monitoringblad Applicaties & Gebruikersportals.
De gehele set documentatie voor de norm is te downloaden via de link hierboven op de pagina.
Minimaal worden de variabelen gemeten die nodig zijn om verantwoording af te kunnen leggen m.b.t. de EPV en de prestatiegarantie voor nul-op-de-meter. Daarnaast zijn er nog een aantal optionele variabelen die als extra (luxe) bovenop de standaard monitoringsoplossing worden beschouwd.
In de Monitoring Matrix staan alle variabelen beschreven, inclusief o.a. naamgeving, frequentie, eenheid, vereiste kwaliteit en toelichting.
De eenmalige kosten voor een aanvraag van de Energieprestatie Monitoring Norm voor een partij die lid is van de Stroomversnelling zijn €4500,-. Partijen die geen lid zijn van de Stroomversnelling betalen €6500,-. De bedragen zijn exclusief BTW.
De certificering bestaat uit twee delen. In de papieren keuring worden de prestatie-eisen uit het certificeringsschema langs de meet gelegd door keurders met expertise op de verschillende onderdelen: de implementatie van de Energy Performance Monitoring API en software, de sensoren en opstelling en tot slot privacy en security.
Als de keurders kleine onvolkomenheden of onduidelijkheden vinden is er een mogelijkheid om de aanvraag aan te vullen.
In het tweede onderdeel wordt dieper ingegaan op het onderdeel ‘security’ middels een zogenaamde pentest. In de pentest wordt onderzocht welke kwetsbaarheden in de beveiliging van de data te vinden zijn. De pentest wordt na een succesvolle papieren keuring uitgevoerd.
Voor meer informatie over de certificering wordt u verwezen naar de Handleiding Monitoring, deze is onderdeel van de documentatie die op deze website is te downloaden, of via info@monitoringnorm.nl.
Alle partijen die een certificaat hebben voor de Monitoring Norm, hebben de Energy Performance API geïmplementeerd. Ze kunnen de energiedata dus op een generieke manier beschikbaar stellen aan partijen die op de API aan kunnen sluiten. De Energy Performance API is open source beschikbaar via https://github.com/Stroomversnelling. Softwarepartijen die willen kunnen communiceren met de Energy Performance API kunnen dus direct aan de slag.
Ja, er is een samenhang. Tot 31 december 2020 wordt vanuit NOM-keur naar de Monitoring Norm verwezen als advies. Eind 2020 wordt door de ontwikkeltafel NOM-Keur besloten of de Monitoring Norm verplicht onderdeel van NOM-Keur wordt. Indien dit wordt besloten, zullen bouwpartijen die vanaf 2021 een NOM-Keur aanvragen gebruik moeten maken van monitoringsystemen die voldoen aan de Monitoring Norm.
Contact
Neem voor meer informatie contact op met één van onze experts van de Stroomversnelling via info@monitoringnorm.nl.